 |
| Οι ιθύνοντες νόες του ρηξικέλευθου λογισμικού,δρ Ανδρέας Παπασαλούρος και δρ.Αντώνης Τσολομύτης |
Ο μήνας Μάρτιος προβλέπεται να αποτελεί μήνυμα ελπίδας όσον αφορά την τεχνολογική εξέλιξη, τον επιστημονικό αλτρουισμό αλλά και την ανθρωπιά γενικότερα. Πιο συγκεκριμένα, ο αναπληρωτής καθηγητής κύριος Αντώνης Τσολομύτης και ο επίκουρος καθηγητής κύριος Ανδρέας Παπασαλούρος του Τμήματος Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Αιγαίου, ανέπτυξαν πρόσφατα ένα πρόγραμμα το οποίο μετατρέπει αρχεία της μορφής Tex/LaTex σε Braille. Τα αρχεία Tex/Latex είναι η μορφή αρχείων που χρησιμοποιείται ευρύτατα για την μετατροπή σημειώσεων μαθημάτων θετικών επιστημών σε pdf. Είναι επομένως κατανοητό πόσο εύκολη θα γίνει η πρόσβαση σε ψηφιακές σημειώσεις από σπουδαστές (αλλά και μαθητές) με ελλειπτική ή καθόλου όραση.
Η αφορμή:
Πρόκειται για μία 17-χρονη μαθήτρια (Β.Λ.) που επιθυμούσε πριν λίγα χρόνια να σπουδάσει μαθηματικός αλλά λόγω της τύφλωσης της παροτρύνθηκε να σπουδάσει σε κάποια φιλολογική σχολή, αναφέρει η τότε καθηγήτρια της στη Φυσική που της δίδασκε ενισχυτική διδασκαλία στον Οίκο Τυφλών, Όλγα Μαλέζα. Γνωρίζοντας τις ικανότητες της κοπέλας ωστόσο, τη στήριξε στην επιλογή της και όχι μάταια καθώς έγινε αποδεκτή δεύτερη στη σειρά στο Μαθηματικό του ΕΚΠΑ. Παρόλα αυτά σχολίασε ότι: "Αφενός, τα συγγράμματα δεν μπορούν να μετατραπούν στη γραφή Braille, αφετέρου, πλάι στους καθηγητές που προθυμοποιούνται να τη βοηθήσουν, υπάρχουν άλλοι που της απαγορεύουν ακόμα και την... ηχογράφηση των διαλέξεων τους στο αμφιθέατρο ". Για αυτό το λόγο, η καθηγήτρια της, σαν μια άλλη Άννα Σάλιβαν, περιέγραψε τα εξής: "Της διάβαζα τη διδακτέα ύλη και εκείνη δακτυλογραφούσε σε Braille... Στην ουσία, της δάνειζα τα μάτια μου." (Σημειώνεται πως μέχρι τώρα η εν λόγω φοιτήτρια δεν έχει επιτύχει σε κανένα μάθημα με βαθμό χαμηλότερο του 8).
Η πρώτη προσπάθεια:
Ταυτόχρονα, ο δρ.Αντώνης Τσολομύτης, ενημερωμένος από συναδέλφους του στην Αθήνα, για τις δυσκολίες φοίτησης ατόμων με προβλήματα όρασης, αναρωτιέται: "Είναι δυνατόν στην εποχή μας να μην υπάρχει λύση για τόσους εν δυνάμει φοιτητές;" και συνεχίζει λέγοντας; "Ο συνάδελφος μου, καθηγητής δρ. Ανδρέας Παπασαλούρος κι εγώ, ξεκινήσαμε διερευνώντας τι ισχύει πανελλαδικά αλλά και διεθνώς... Αρχικά 'ξεσκονίσαμε' κυριολεκτικά το Google και διαπιστώσαμε ότι δεν υπάρχει κανένα πρόγραμμα στο διεθνές διαδίκτυο που να μετατρέπει αρχεία Tex/Latex, στα οποία εγγράφεται η ύλη μαθημάτων, όπως Μαθηματικά, Φυσική, Χημεία σε Braille και κώδικα Nemeth (σύστημα συμβόλων για τη γλώσσα Braille)... Συνομιλήσαμε δε, με αποφοίτους πανεπιστημίων στην Ελλάδα και στις Η.Π.Α με προβλήματα όρασης και διαπιστώσαμε ότι όσοι εξ' αυτών είχαν τελειώσει κάποια σχολή θετικής κατεύθυνσης, είχαν σπουδάσει πληροφορική, όπου και πάλι τα αρχεία είναι Tex, αλλά περιέχουν κείμενα με εντολές μορφοποίησης και σπανιότερα σύμβολα ". Σημειώνεται πως υπάρχει πρόγραμμα μετατροπής Word σε Braille, αλλά οι μαθηματικοί τύποι εκφράζονται κατά κύριο λόγο με Tex/Latex. Ύστερα από αυτά τα συμπεράσματα, οι δύο δόκτορες αφιερώνουν τον ελεύθερο χρόνο τους στην προσπάθεια δημιουργίας του κατάλληλου προγράμματος, ενώ παράλληλα επικοινωνούν συνεχώς με τη Β.Λ. και την καθηγήτρια Όλγα Μαλέζη οι οποίες δοκιμάζουν το λογισμικό, με σκοπό την οποιαδήποτε βελτίωση.
Το αποτέλεσμα:
Το λογισμικό τελειοποιήθηκε προ ολίγων ημερών και ήδη δύο βασικά μαθήματα διατίθεται εδώ. Η προαναφερόμενη φοιτήτρια, το έχει ήδη χρησιμοποιήσει επιτυχημένα, ολοκληρώνοντας το πρώτο κεφάλαιο χρωστούμενου από πέρσι μαθήματος της.
Ο δρ.Τσολομύτης αναφέρει: "Ο κώδικας που συνεχώς βελτιώνουμε και προς το παρόν διατίθεται σε Ελληνικά και Αγγλικά, θα δημοσιευτεί το επόμενο διάστημα σε επιστημονικό περιοδικό... Εν συνεχεία, όπως κάθε ακαδημαϊκή δουλειά, θα διατίθεται με άδεια ελεύθερου λογισμικού". Ο στόχος είναι: " ... να κατορθώσουμε να βρούμε κι έναν αντίστροφο κώδικα, που να μετατρέπει όσα οι φοιτητές γράφουν στην ειδική γραφομηχανή Braille, στη δική μας 'γλώσσα', κάτι που θα διευκολύνει τη διεξαγωγή εξετάσεων". Αναφέρει μάλιστα χαρακτηριστικά, παρότι κανένας φοιτητής του τμήματος όπου διδάσκουν δεν έχει πρόβλημα όρασης: "Είναι ζήτημα ισότητας, η οποία πρέπει να αποκατασταθεί".
Η σημασία:
Όταν κάποιες φορές, ενημερωνόμαστε για τέτοιες προσπάθειες και ταυτόχρονα για τέτοιες φοβερές ελλείψεις στην ελληνική εκπαίδευση, τα προσωπικά μας σχόλια απλά περισσεύουν. Το μόνο που έχει σημασία είναι η στήριξη τέτοιων αξιόλογων προσπαθειών, που αποτελούν παράδειγμα προς μίμηση.
Ας θυμηθούμε όλοι πως άτομα με οποιαδήποτε αναπηρία, παραμένουν αυτόνομες προσωπικότητες με ικανότητες και ευκαιρίες ίσες με όλους τους υπόλοιπους. Το πιο τρανταχτό παράδειγμα αποτελεί φυσικά και η Έλεν Κέλερ, αξιόλογη κωφάλαλη λόγιος, ακτιβίστρια και λέκτορας.
Η παραπάνω δημοσίευση είναι αφορμισμένη από άρθρο της εφημερίδας Καθημερινή. Παρατίθεται ο υπερσύνδεσμος του γνήσιου άρθρου εδώ.
